In dit artikel gaan we in op ‘wat zijn aandelen’. Ook leggen we uit hoe de eerste aandelen ontstaan zijn, waarom bedrijven aandelen uitgeven en wat de voordelen van beleggen in aandelen zijn.
Wat zijn aandelen?
Aandelen zijn waardepapieren die aangeven dat je een eigenaar bent van een bedrijf. Op deze manier profiteer je door middel van aandelen mee te profiteren van de winsten van een bedrijf.
Betekent mede-eigenaar worden van een beursgenoteerd bedrijf zoals Tesla, ook dat je naast Elon Musk mag zitten op de volgende aandeelhoudersvergadering van Tesla? Nee dat niet, maar je krijgt vaak wel stemrechten die je kunt uitoefenen tijdens sommige aandeelhoudersvergaderingen.
De belangrijkste reden waarom beleggers aandelen bezitten is om rendement te behalen op hun belegging. Over het algemeen kun je op twee manieren rendement behalen, namelijk:
- Koersstijging van de aandelen. Dit betekent de aandelen duurder zijn geworden waardoor je het aandeel met winst kunt verkopen.
- Dividend. Niet alle aandelen betalen dividend, maar veel wel. Dividenden zijn betalingen aan aandeelhouders uit de inkomsten van het bedrijf.
Een naamloze vennootschap (nv) en besloten vennootschap (bv) kunnen aandelen uitgeven. Wanneer een nv aandelen uitgeeft zijn deze aandelen vervolgens vrij verhandelbaar op de beurs.
Wat is het voordeel van aandelen kopen?
Nu we weten wat aandelen zijn gaan we kijken naar de voordelen ervan. Op de lange termijn is het gemiddelde jaarlijkse rendement op de aandelenmarkt zo’n 10%. Dit betekent dat een investering van €1.000 over 30 jaar uitgroeit tot ongeveer €17.500 (ervan uitgaande dan aandelen in de toekomst net zoveel opleveren als in het verleden).
Door je geld te investeren in aandelen kan je je vermogen veel harder laten groeien dan wanneer je je geld op je bankrekening laat staan. Dit zie je ook goed in de grafiek hieronder. Hier hebben we gekeken wat een investering in de AEX en S&P 500 werkelijk hebben opgeleverd de laatste 18 jaar. Doordat we dit ook hebben vergeleken met sparen, kun je goed zien wat het grote voordeel is van beleggen.
Het is belangrijk om in je achterhoofd te houden dat het historische rendement een gemiddelde is over alle aandelen in de AEX en S&P 500. Bij de S&P heb je het zelfs over een verzameling van ongeveer 500 van de grootste bedrijven in de VS. Het is niet zo dat elk aandeel een rendement van 10% per jaar behaald. Sommige aandelen hebben veel minder behaald en er zijn zelfs bedrijven die failliet gaan. Andere behaalden veel hogere rendementen.
Het is daarom verstandig om niet slechts in één bedrijf aandelen te kopen, maar een goed gespreide portefeuille op te bouwen met aandelen van veel bedrijven in verschillende sectoren en regio's.
Geschiedenis van aandelen
Wanneer je goed wilt begrijpen wat aandelen zijn, is het ook interessant om de geschiedenis hiervan te kennen. Er zijn namelijk grote gelijkenissen tussen de eerste echte aandelenmarkt en de aandelenmarkt zoals wij die nu kennen. Veel bedrijven gaan vandaag de dag om soortgelijke redenen naar de beurs. Het grootste deel van de bedrijven gaat namelijk nog steeds naar de beurs om geld op te halen voor investeringen. Daarnaast waren bij de eerste aandelenmarkt al dezelfde soort beleggingsinstrumenten en trends te zien als op de beurs nu. Zo werd short gaan ongeveer tegelijkertijd geïntroduceerd als het eerste aandeel en de markten waren van het begin af aan volatiel.
Wat zijn de eerste aandelen
Er zijn bewijzen dat al in het oude Rome aandelen werden verhandeld. Er werden dan belangen in een onderneming gekocht, waardoor de investeerder ook een deel van de winst kreeg. Verder zijn er geen bewijzen of deze waardepapieren vervolgens verhandeld konden worden en voor hetzelfde stonden als de aandelen die we nu kennen.
Pas vele eeuwen later doken de aandelen weer op, opnieuw in Italië, waar stadstaten in de late Middeleeuwen verhandelbare staatsobligaties begonnen uit te geven. Hier werden dus obligaties verhandeld zoals wij die nu kennen, maar voor aandelen moeten we opnieuw een sprong in de tijd maken.
In 1602 werd de eerste officiële effectenbeurs ter wereld opgericht, de Amsterdamse Effectenbeurs. Deze beurs werd opgericht om de handel te bevorderen in effecten die waren uitgegeven door de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC); de eerste onderneming die bedrijfsobligaties en aandelen uitgaf aan het grote publiek. Dit was het eerste voorbeeld van wat wij kunnen beschouwen als de moderne effectenbeurzen, met zaken als verhandelbare aandelen, dividenden, hoge volatiliteit en vermogensgroei.
De reden dat de VOC het eerste beursgenoteerde bedrijf werd, had te maken met een tekort aan financiële middelen. De VOC begon namelijk in 1600 met handelen in Oost-Indië, maar de schepen en de reis hier naartoe waren erg duur. Daarnaast waren de risico's van de reis erg groot. Het kwam regelmatig voor dat een schip de reis niet overleefde door de Portugezen of Engelsen. Dit zorgde in eerste instantie voor problemen omdat er tenslotte dringend geld nodig was voor het bouwen van de schepen.
Aandelen van de VOC
Toen werden de aandelen al bedacht. Hiermee konden koopmannen, rijke mensen, maar ook de gewone bevolking, zoals winkeliers, boeren en timmermannen aandelen kopen in de VOC om mee te kunnen profiteren van de winsten. De VOC gaf deze aandelen uit waardoor zij de beschikking kregen over veel geld. Dit bedrag investeerden zij niet alleen in de schepen, maar ook in handelsposten en militaire forten in Oost-Indië. De aandelen losten ook het probleem op van de grote risico's die de reis met zich mee kon brengen. Allereerst doordat de eigenaren nu een belang hadden in de totale winst van het bedrijf, in plaats van in één specifiek schip. Ten tweede doordat goed geïnvesteerd kon worden in het organiseren van de reis, kon er op de lange termijn meer winst worden gemaakt.
Hierboven is een voorbeeld te zien van één van de oudste aandelen van de wereld. Dit aandeel was in bezit van Theunis Jansz. Hij kocht dit aandeel op 6 oktober 1606 en verdiende een dividend van 10% op de aankoopprijs.
Uitgifte van aandelen
Een bedrijf kan door middel van een Initial Public Offering (IPO) eigen aandelen verkopen om kapitaal aan te trekken. Wanneer een bedrijf dit heeft gedaan, is het bedrijf beursgenoteerd en kan het grote publiek vervolgens via de beurs aandelen kopen en verkopen.
Aandelen worden uitgegeven tegen de nominale waarde. Een nv heeft een bepaald aantal aandelen wat zij kunnen uitgeven. Door dit aantal te vermenigvuldigen met de nominale waarde, krijg je het maatschappelijk aandelenkapitaal. Wanneer de onderneming naar de beurs gaat, hoeven zij niet het gehele maatschappelijk aandelenkapitaal uit te geven.
Wanneer de aandelen bij de uitgifte boven de nominale waarde worden verkocht, wordt dit 'boven pari' genoemd. Er ontstaat dan een verschil tussen de verwachte opbrengst van de uitgifte van de aandelen en het gerealiseerde bedrag. Dit verschil wordt 'agioreserve' genoemd. Het agioreserve komt op de balans als eigen vermogen te staan. De aandelen kunnen natuurlijk ook wel tegen de nominale waarde uitgegeven worden, dit wordt 'a pari' genoemd. De laatste optie is dat de aandelen onder de nominale waarde worden uitgegeven, dit wordt 'onder pari' genoemd.
Het voordeel van aandelen uitgeven voor een onderneming, is dat zij dit geld niet hoeven terug te betalen. Pas wanneer een onderneming winst gaat maken, gaan ze deze winst delen met de aandeelhouders door middel van dividend.
Het is niet zeker dat een onderneming ook daadwerkelijk winst gaat maken. Een aandeelhouder loopt hierdoor een bepaald risico. Dit is zeker het geval bij bedrijven die nog een marktaandeel moeten veroveren.
Rendementen
Er zijn twee manieren om geld te verdienen met aandelen: dividend en rendement.
Dividend
Een aandeelhouder kan onder andere rendement maken door middel van dividend. Een aandeelhouder heeft namelijk recht op een winstuitkering in de vorm van dividend. Een onderneming is over het algemeen niet verplicht om dividend uit te keren. De onderneming kan het geld namelijk ook gebruiken voor nieuwe investeringen om zo te kunnen groeien. Ook kan de winst gebruikt worden voor het inkopen van eigen aandelen en het aflossen van schulden. Vaak wordt een dividend wel gewaardeerd door aandeelhouders, waardoor veel ondernemingen dividend uitkeren. In theorie wordt dividend betaald uit de huidige winst, maar in de praktijk worden dividenden ook betaald uit reserves.
Waardestijging
Een aandeelhouder kan ook rendement behalen door waardestijging van zijn aandelen. Wanneer een onderneming een gedeelte van zijn winst opnieuw investeert in het bedrijf om te kunnen groeien, is het waarschijnlijk dat de onderneming meer winst gaat maken. De onderneming kan er dan opnieuw voor kiezen om een deel opnieuw te herinvesteren. Wanneer een onderneming veel verdient op het geïnvesteerd bedrag, ga je samengestelde interest zien. De onderneming gaat dan steeds sneller groeien, waardoor je aandelen ook steeds meer waard worden. Dit soort aandelen worden vaak 'groeiaandelen' genoemd.
Aandeelhoudersvergadering
De belangrijkste beslissingen van een onderneming moeten worden goedgekeurd door de aandeelhouders. Dit wordt gedaan in de 'algemene aandeelhouders vergadering'. Het gaat hier bijvoorbeeld om mogelijke overnames en fusies. Daarnaast hebben aandeelhouders het recht om bestuursleden weg te stemmen.
Wat zijn preferente vs gewone aandelen
Ondernemingen die geld willen inzamelen door aandelen te verkopen kunnen twee soorten aandelen aanbieden, namelijk gewone aandelen of preferente aandelen. Beide kunnen waardevolle investeringen zijn en je kunt beide soorten aandelen vinden op de belangrijkste beurzen.
Het belangrijkste verschil tussen preferente en gewone aandelen is dat preferente aandelen meer op een obligatie lijken met een vast dividend en terugbetalingsprijs. Gewone aandelen zijn minder gegarandeerd van dividend, hebben meer risico op verlies wanneer het bedrijf failliet gaat en er is veel meer potentieel om te kunnen profiteren van koersstijgingen.
Hoewel de naam doet vermoeden dat preferente aandelen de betere belegging zijn, hangt de beste keuze af van je doel. Nu een stabiel inkomen of rendement op lange termijn voor de toekomst?
Wat zijn aandelen vs obligaties
Obligaties verschillen in een aantal opzichten fundamenteel van aandelen. Ten eerste zijn obligatiehouders crediteuren van de onderneming en hebben zij recht op rente en terugbetaling voor het door hun uitgeleende bedrag. Schuldeisers krijgen wettelijke voorrang op andere belanghebbenden wanneer de onderneming failliet gaat. Crediteuren worden dus als eerste schadeloos gesteld indien een onderneming gedwongen wordt bezittingen te verkopen om het terug te betalen. Aandeelhouders daarentegen zijn de laatste in de rij en ontvangen in geval van faillissement vaak niets of slechts een deel. Kortom, aandelen zijn risicovoller dan obligaties.
Aan de andere kant kunnen aandelen ook meer opleveren dan obligaties. Wanneer de onderneming een groot succes wordt en veel winst maak, zullen de dividenden stijgen en de aandelen meer waard worden. De aandeelhouder profiteert hier optimaal van, terwijl de obligatiehouder nog steeds hetzelfde rentepercentage ontvangt.
Het is dus persoonlijk of jij liever investeert in obligaties of aandelen. Ben jij op zoek naar een veilige investering en wil je hier een vaste vergoeding voor ontvangen? Dan passen obligaties beter bij jou. Of ben je op zoek naar een investering die over een aantal jaar meer waard is en ben je bereid risico te lopen? Dan hebben aandelen waarschijnlijk jouw voorkeur.
Conclusie wat zijn aandelen
Dit was ons artikel over 'wat zijn aandelen'. We hopen dat je nu een goed beeld hebt van wat aandelen zijn en wat je ermee kunt.
Wil jij aandelen kopen, nu je weet wat aandelen zijn? Dan is het belangrijk om een broker te vinden die bij jouw beleggingsprofiel past. Gelukkig hebben wij een artikel gemaakt waarin we vertellen waar je rekening mee moet houden wanneer je een broker gaat kiezen. Klik op de link hieronder om het artikel te lezen. DEGIRO is de beste broker voor het kopen van aandelen volgens onze vergelijking.
Veelgestelde vragen (FAQ)
Aandelen zijn beleggingen die een eigendom van een bedrijf vertegenwoordigen. Je wordt mede-eigenaar van het bedrijf wanneer je aandelen koopt.
Aandelen worden meestal gekocht en verkocht op effectenbeurzen. In Nederland is dit de Euronext. Dit kan wanneer een bedrijf ooit naar de beurs is gegaan via een beursintroductie (IPO). De aandelen kunnen dan door beleggers gekocht en verkocht worden via deze beurs. Je kunt zelf het makkelijkst aandelen kopen en verkopen via een broker.
Door middel van aandelen ben je een mede-eigenaar van het bedrijf. Je kunt dan een rendement behalen door middel van dividenden of waardestijging.
