Bitcoin – Wat is het en hoe werkt de blockchain?

In deze uitgebreide toelichting van Bitcoin komen drie onderdelen aanbod. Deel 1 gaat over de beginselen van ‘Wat is Bitcoin’. Deel 2 gaat over het handelen in Bitcoin. Als laatst gaat deel 3 in op wat belangrijke begrippen omtrent Bitcoin. We hopen dat het een beetje te volgen is allemaal. Laat gerust in de reacties weten wat je ervan vond en of er iets mist! Veel leesplezier.

Deel 1 – De beginselen van Bitcoin

Wat is Bitcoin? De definitie.

Bitcoin (afgekort BTC) is een (digitale) cryptovaluta en een betaalmiddel. De Bitcoin is de eerste gedecentraliseerde digitale betaalmogelijkheid. Deze munt werkt zonder centrale beheerder, zoals een bank.

Zoals in de definitie te lezen is, is Bitcoin een digitale valuta. In 2009 is de munt opgericht. Het volgt de ideeën die in een whitepaper zijn uiteengezet door de mysterieuze en pseudonieme Satoshi Nakamoto. De identiteit van de oprichter(s) van Bitcoin is nog steeds een mysterie. Bitcoin biedt de belofte van lagere transactiekosten dan traditionele betalingsmethoden. Daarnaast wordt Bitcoin, in tegenstelling tot traditionele betaalmogelijkheden, niet beheerd door een centrale autoriteit. Dit maakt de munt een gevaar voor de tegenstanders van gedecentraliseerde betalingsmechanismen.

Bitcoin is een cryptovaluta

Bitcoin is geen fysieke munt, maar een cryptovaluta. Deze tegoeden worden bijgehouden op een grootboek waar iedereen transparant toegang tot heeft. Alle Bitcoin-transacties worden geverifieerd door een enorme hoeveelheid computer- en rekenkracht. Bitcoin is gedecentraliseerd. Dit betekent dat de munt niet wordt uitgegeven door banken of overheden. Het is in de meeste delen van de wereld geen wettig betaalmiddel. Desondanks is het erg populair geworden en heeft de komst van Bitcoin geleid tot duizenden andere cryptocurrencies. Deze worden altcoins (alternative coins) genoemd.

Hoe werkt Bitcoin?

Nu we weten wat Bitcoin is, is de volgende vraag: hoe werkt het? Het Bitcoin-systeem is een verzameling van computers. Dit netwerk werkt op een protocol genaamd de blockchain. Een paper uit 2008 van Satoshi Nakamoto beschreef voor het eerst zowel de Bitcoin als de blockchain. Blockchain werd vaak samen met Bitcoin gezien, maar is sindsdien uitgegroeid tot een apart concept waar inmiddels duizenden andere altcoins op gebaseerd zijn, zoals Ethereum.

Blockchain

Elke blockchain bevat blokken van informatie die chronologisch gerangschikt zijn. Deze informatie is in principe een reeks van enen en nullen en kan bijvoorbeeld e-mails, contracten, huwelijksakten of transacties bevatten. In theorie kan elk soort contract tussen twee partijen op een blockchain worden gezet. Zolang beide partijen het eens zijn over de voorwaarde van het contract. Hierdoor vervalt de noodzaak van een derde partij en opent dit de wereld van peer-to-peer transacties. Voorbeelden van mogelijkheden met peer-to-peer transacties zijn financiële producten, leningen of spaarrekeningen.

Momenteel wordt Bitcoin gebruikt als betalingssysteem en waardeopslag. Het belangrijkste doel van de altcoin Ethereum is het hebben van een platform waar ‘smart contracts’ (slimme contracten) kunnen plaatsvinden. Hierdoor kan veel gedecentraliseerd worden en kunnen contracten zonder tussenpersonen worden aangegaan. Dit kan een hoop kosten besparen en voorkomt mogelijke datalekken. De blockchain heeft hierdoor veel aandacht getrokken van overheden en organisaties. Sommigen zijn van mening dat de blockchain-technologie het meest impactvolle aspect is van de komst van cryptocurrencies.

Bitcoin netwerk

Bitcoin-transacties vormen in principe gewoon een lijst. Persoon A stuurt een X aantal Bitcoin naar persoon B, die vervolgens weer een X aantal Bitcoin naar persoon C heeft gestuurd en zo verder. Omdat transacties in chronologische volgorde op de blockchain komen, weet iedereen waar individuele gebruikers aan toe zijn en welke transacties zij gedaan hebben.

Iedereen heeft toegang tot het Bitcoin-netwerk; geslacht, etniciteit, religie en politieke voorkeur zijn volledig irrelevant. Een voorbeeld van een toekomstige blockchain-implementatie is een systeem waarbij zelfrijdende taxi’s een eigen blockchain-portefeuille hebben. De auto kan pas bewegen zodra het geld is ontvangen (zodra dus aan de vereiste is voldaan). Dit kun je zien als een heel eenvoudig voorbeeld van een ‘smart contract’. Zodra aan de vereiste is voldaan (in dit geval de betaling) kan de taxi zijn werk doen, namelijk de passagier van A naar B brengen.

Een Bitcoin transactie is niet volledig anoniem. Een transactie ziet er vaak uit als een reeks letters en cijfers die een X aantal Bitcoin stuurt naar een andere reeks cijfers en letters. Deze cijfers en letters zijn adressen (wallets). Met heel veel moeite is het in theorie mogelijk om te achterhalen wie ze bestuurde. Daarentegen maken vele voorzorgsmaatregelen het erg lastig om individuen aan transacties te koppelen.

Wat is het maximaal aantal Bitcoins?

Het maximale aantal Bitcoins dat ooit kan bestaan is 21 miljoen. Dit staat vast in de broncode. Je kunt Bitcoin vergelijken met goud. Goud moet uit de aarde worden gehaald en heeft ook een maximale hoeveelheid. Bitcoin moet aan de hand van wiskundige en rekenkundige formules worden gemined.

Het werkelijke aanbod van Bitcoins zal uiteindelijk minder zijn dan 21 miljoen. Dit komt omdat sommige Bitcoins die gemined zijn, al zijn kwijtgeraakt. Dit kan doordat iemand bijvoorbeeld zijn wallet-gegevens is kwijtgeraakt of is overleden zonder dit aan iemand door te geven. Het uiteindelijke werkelijke aanbod zou miljoenen Bitcoins minder kunnen zijn.

Huidige aantal Bitcoins

Er wordt gemiddeld één blok per tien minuten aan het Bitcoin aanbod toegevoegd. Het aantal Bitcoins dat als beloning wordt gegeven voor zo’n blok wordt elke vier jaar gehalveerd. Er zijn op het moment van schrijven ongeveer 18,8 miljoen Bitcoins gemined. Dat is dus al bijna 90% van alle Bitcoins. Hoewel dit lijkt alsof we in de laatste fase zitten van het mining proces, is er nog een hoop te doen.

Beloning minen

Het mining proces beloont miners met een stuk Bitcoin na de verificatie van een blok aan de hand van rekenkundige vraagstukken/formules. Toen Bitcoin werd gelanceerd in 2009 was deze beloning nog 50 Bitcoins. In 2012 halveerde dit naar 25 bitcoins. In 2016 halveerde dit weer naar 12,5 bitcoins. Vanaf begin 2021 krijgen miners nog 6,25 bitcoins per blok. Dit zal elke 4 jaar blijven gebeuren totdat de laatste Bitcoin is gemined. In werkelijkheid zal de laatste Bitcoin ongeveer in het jaar 2140 worden gemined.

Wat gebeurt er na de limiet van 21 miljoen Bitcoins?

Er is echter de mogelijkheid dat het Bitcoin-netwerk tussen nu en dan wordt gewijzigd. Want zelfs als de laatste bitcoin is geproduceerd, zullen miners actief moeten blijven deelnemen en nieuwe transacties valideren. Hiervoor zijn de Bitcoin transactiekosten. Deze transactiekosten, die tegenwoordig een paar honderd euro per blok zijn, kunnen op gaan lopen tot vele duizenden euro’s per blok. Voordat dat zover is kan het zeker zo zijn dat het Bitcoin-netwerk veranderd door bijvoorbeeld nieuwe methoden van het verwerken van transacties te introduceren.

Bitcoin heeft per augustus 2021 een market cap ruim €745 miljard. van De huidige prijs van Bitcoin:

Wie is Satoshi Nakamoto?

Satoshi Nakamoto is de persoon of groep die de orginele Bitcoin Whitepaper heeft uitgebracht in 2008. Satoshi Nakamoto heeft gewerkt aan de orginele Bitcoin-software die in 2009 werd uitgebracht. Niemand weet wie Satoshi Nakamoto echt is. Daar wordt uiteraard veel over gespeculeerd, maar hier is geen overtuigend antwoord op. Veel mensen hebben beweerd dat ze Satoshi Nakamoto zijn, maar tot op heden is de ware identiteit nog altijd onbekend.

Het is voor veel mensen verleidelijk om theorieën te maken of te volgen waarin Satoshi Nakamoto wordt uitgebeeld als een genie die Bitcoin uit het niets heeft gemaakt. Vaak gebeuren zulk soort innovaties niet ineens van één persoon. In ieder geval niet zonder het te baseren op eerdere bestaande onderzoeken. Bij Bitcoin is dit ook het geval. In de Bitcoin-whitepaper wordt verwezen naar Hashcash en b-money die al eerder bezig zijn geweest met bewijs van werk (proof of work).

Waarom blijft deze persoon of groep anoniem? Dat kan allerlei redenen hebben. Een logische reden zou zijn vanwege privacy. Bitcoin is een tegenstrijdig middel met bestaande betaalmethodes en veel overheden zijn hier niet echt een voorstander van. De maker van Bitcoin zou hierdoor zowel op juridisch als fysiek vlak in gevaar kunnen komen. Daarnaast heeft de ‘maker’ van Bitcoin zelf ook een grote hoeveelheid Bitcoins. In dit geval zou Satoshi Nakamoto een doelwit kunnen worden voor criminelen.

Kortom niemand weet wie Satoshi Nakamoto is, maar het is zeker begrijpelijk dat deze persoon of groep anoniem wilt blijven door alle risico’s die eraan verbonden zijn.

Deel 2 – Handelen in Bitcoin

Waar kun je Bitcoin kopen?

Je kunt Bitcoin tegenwoordig bij veel verschillende brokers/exchanges kopen. Het is belangrijk om goed te overwegen welke broker/exchange bij jou past. Elke crypto broker/exchange heeft zo zijn voor- en nadelen. Check onze top 3 crypto brokers in Nederland. Wij raden Binance aan als exchange om cryptocurrencies zoals Bitcoin te kopen vanwege de lage kosten en het grote aanbod. Maak hier een account aan bij Binance. Een andere goede optie in Nederland is Bitvavo.

Risico’s beleggen in Bitcoin

Er zijn verschillende soorten risico’s die komen kijken bij het beleggen in crypto zoals Bitcoin. Er zijn veel mensen die afgelopen jaren in Bitcoin hebben geïnvesteerd. Die mensen hebben dat vrijwel allemaal gedaan als investering (winst maken over waardestijging) en niet om er echt mee te handelen. Alhoewel er mensen zijn die enorm veel geld hebben verdiend met het handelen in Bitcoins, zitten er zeker risico’s aan verbonden. Wij noemen er hier een aantal:

• Veiligheidsrisico’s: de meeste mensen hebben Bitcoins door het kopen en verkopen ervan, niet door het minen. Deze aankopen worden verricht op online exchanges of bij brokers. Omdat Bitcoin transacties digitaal verlopen komen risico’s als hackers, malware en operationele problemen van de exchanges/brokers om de hoek. Dit zijn zeker risico’s om rekening mee te houden. Als je deze risico’s wilt vermijden kun je na je aankoop ervoor kiezen om je Bitcoins op een hardware wallet te zetten. Er is namelijk al regelmatig voorgekomen dat miljoenen euro’s aan Bitcoins zijn gestolen.
• Regelgevende risico’s: Bitcoin kan als concurrent gezien worden van het huidige overheids- en bankensysteem. Daarnaast wordt Bitcoin nog geassocieerd met witwassen en de zwarte markt. Als gevolg hiervan kunnen regeringen de verkoop en het bezitten van Bitcoins verbieden. China is bijvoorbeeld vaak in het nieuws over zulk soort dingen.
• Marktrisico’s: dit risico is bij alle beleggingen wel van pas, maar bij cryptocurrencies momenteel extra. Dit komt door de enorme fluctuaties in de prijzen van de coins. Hierdoor kun je heel snel veel geld verliezen. Uiteraard liggen hier ook de kansen, want je kunt ook snel geld verdienen.
• Verzekeringsrisico’s: over het algemeen zijn Bitcoin wallets en transacties niet (goed) verzekerd. Je ziet wel dat dit steeds beter gaat, want er zijn wel exchanges/brokers die jouw fondsen wel (deels) verzekerd hebben.

Bitcoin als betaalmiddel

Bitcoin kan geaccepteerd worden als betaalmiddel voor producten en/of diensten. Er zijn steeds meer mogelijkheden om met je Bitcoins te betalen. Vele winkeliers durven dit echter nog niet te accepteren, omdat dit in veel landen geen wettelijk betaalmiddel is. In Nederland bijvoorbeeld. El Salvador is het eerste land waar Bitcoin als wettelijk betaalmiddel dient.

Wat voor Bitcoin als betaalmiddel wel een positieve innovatie is, is het Lightning Network. Het grootste probleem voor ondernemingen om Bitcoins te accepteren was de volatiliteit van de munt. Een onderneming kon bewijze van spreken een bepaald bedrag aan Bitcoins ontvangen voor een product waarna vervolgens de koers hard daalt. Daarnaast waren er vaak hoge transactiekosten om de Bitcoins om te zetten in euro’s. Het Lightning Network veranderd dit. Het Lightning Network gaat ervoor zorgen dat crypto-betalingen direct worden omgezet in euro’s met lage transactiekosten. Dit heeft als gevolg dat Bitcoin steeds meer als een betaalmiddel gezien kan worden. Op dit moment staat het Lightning Network nog in de kinderschoenen.

Er zijn ook al een aantal ‘pinpassen’ gekomen voor cryptocurrencies. Hiermee kun je dus net als met je normale bankpas betalen in winkels die dit accepteren. De online crypto exchange Binance heeft bijvoorbeeld de Binance Card. Zo zijn er al meerdere aanbieders van crypto kaarten om mee te betalen. Ook bijvoorbeeld Crypto.com heeft een ‘pinpas’ voor cryptocurrencies.

Deel 3 – Een aantal belangrijke begrippen over Bitcoin

Mining (minen)

Bitcoin-mining (minen) is het proces waarbij nieuwe coins in omloop worden gebracht. Daarnaast is het een cruciaal onderdeel van het onderhoud en de ontwikkeling van het blockchain-netwerk. Het minen wordt uitgevoerd aan de hand van zeer geavanceerde computers die complexe rekenkundige en wiskundige problemen oplossen.

De transacties van Bitcoin-gebruikers wordt ondersteund door een netwerk van miners. De miners leggen de transacties vast op de blockchain. Waarom het minen zo intensief en complex is, komt doordat het netwerk op die manier extra beveiligd is. Hierdoor wordt het lastiger om transacties te vervalsen of om jezelf te verrijken of eventueel andere failliet te laten gaan.

Er zijn verschillende manieren om Bitcoins te minen, zo kunnen er verschillende soorten hardware worden gebruikt. Sommige computerchips, Application Specific Integrated Circuits (ASIC), en bijvoorbeeld meer geavanceerde hardware, zoals grafische verwerkingseenheden (GPU’s) kunnen meer beloningen opleveren.

Bitcoin is deelbaar tot 8 decimalen (100 miljoenste van een Bitcoin). Deze kleinste eenheid wordt een Satoshi genoemd.

Wat is een Hash?

Wanneer je leest over crypto en een blockchain heb je vast weleens gehoord van een hash. Om de blockchain en crypto goed te begrijpen is het wel van belang om deze term te kennen. Een hash is een reeks getallen en letters door elkaar en bestaat uit 64 tekens. Je kunt hashing zien als het omvormen van iets tot een reeks getallen en letters. Het is een soort handtekening voor een tekst of data bestand. Een hash ziet er bijvoorbeeld zo uit: 1abc1758g77a2dz847608b70ef0f9906c0c70p126c075fee101a5yc5c90de205. Om hier zelf eens mee te spelen kun je het zelf eens proberen op deze website: zelf een hash maken.

Een Bitcoin transactie wordt weergegeven als een hash. Als je bijvoorbeeld 1 BTC overmaakt naar de wallet van een vriend van je (erg lief hoor) dan krijgt die transactie een hash. De details van jouw transactie kun je opzoeken in de Blockchain Explorer. Iedereen kan zien tussen welke twee adressen er op dat moment 1 BTC is uitgewisseld (je naam staat er niet bij).

Wallets

Bitcoin eigenaren willen natuurlijk veilig hun Bitcoins opslaan en vasthouden. Om Bitcoins veilig op te slaan zijn er keys en wallets. Een wallet is een soort bankrekening waar je jouw Bitcoins (en andere cryptocurrencies) kunt opslaan.

Eigendom van Bitcoins komt in principe neer op twee cijfers. De openbare key en de private key. De openbare key is een gebruikersnaam en de private key is een wachtwoord. Een hash van de openbare key wordt een adres genoemd. Dit is hetgeen wat op de blockchain komt te staan. Een hash zorgt voor een extra laag veiligheid.

Er zijn verschillende soorten wallets. Je hebt ze in deze drie vormen:

• Software wallets (meest gebruikte wallets)
• Hardware wallets (meest veilige wallets)
• Papieren wallets (heel veilig, wellicht iets riskanter)

Software wallets

Software wallets zijn er in twee soorten: online wallets en offline wallets. Online wallets zijn beschikbaar via de webbrowser. Hier heb je dus geen aparte software voor nodig. Deze krijg je bijvoorbeeld als je een account maakt bij een exchange, zoals Binance. Offline wallets zijn, zoals de naam het al zegt, niet online beschikbaar. Hier heb je een apart software programma voor nodig. Hierdoor valt je wallet onder jouw verantwoordelijkheid.

Hardware wallets

Hardware wallets worden door velen gezien als de veiligste methode om cryptocurrencies, zoals Bitcoin te bewaren. De reden hiervoor is dat hardware niet verbonden zijn met het internet. Als je heel veel geld in crypto hebt zitten kan dit wel een goede keuze zijn. Een hardware wallet is een soort mini computer die je (vaak) via een usb kan aansluiten op je computer. De toegang tot deze wallet is vaak een pincode. Deze moet je uiteraard niet vergeten, want dan ben je je crypto kwijt. Wees niet de persoon als in dit nieuwsbericht: Man is wachtwoord Bitcoin kwijt en verliest wellicht 200 miljoen euro.

Papieren wallets

Deze klinkt misschien een beetje vreemd, maar blijf even lezen. Een papieren wallet is net als een hardware wallet erg veilig. Allereerst dien je een adres aan te maken. Zorg dat je internet uit staat als je zo’n adres aanmaakt (google maar even). Vervolgens kun je de gegevens uitprinten of opschrijven en bewaren op een veilige plek. Op deze manier is de enige manier om jouw crypto te verliezen door het te verliezen of doordat het fysiek gestolen wordt. Een erg veilige manier dus, maar misschien wel wat riskanter dan een hardware wallet.

Over het algemeen zullen de meeste van jullie die geïnteresseerd zijn in Bitcoins en crypto een online wallet hebben of maken. Mocht je echt veel geld erin hebben zitten raden we je aan om in ieder geval een deel hiervan in een hardware wallet te stoppen. Op deze manier voorkom je dat je alles verliest als je gehackt zou worden of iets dergelijks.

Conclusie wat is Bitcoin

Nu je weet wat Bitcoin is en hoe het werkt kun je beter je mening vormen over de voor- en nadelen van de crypto munt. Het is van belang, zoals bij elke vorm van beleggen, dat je goed weet wat je aan het doen bent. Daarbij is het handig dat je enigszins snapt wat hetgeen is waar je in handelt.

Wij zijn benieuwd of je hier wat van opgestoken hebt of nog vragen hebt. Laat dit dan in de comments achter. Lees hieronder ook een aantal veelgestelde vragen, want misschien waren we je al een stapje voor ;).

Veelgestelde vragen (FAQ)